Ortognatik cerrahi nedir?

Ortognatik cerrahi, çenelerin iskeletsel yapı-şekil bozukluklarını, çenelerin yüz ile ilişkisini ve çenelerin birbiriyle ilişkisini düzeltmeyi amaçlayan tam teşekküllü ameliyathanelerde genel anestezi altında cerrahlar tarafından gerçekleştirilen çene ameliyatlarıdır.

Ortodontik problemler genel olarak dişsel ve iskeletsel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Çapraşıklık, dişlerin arasında boşlukların olması, kapanış bozuklukları gibi dişsel problemler ortodontik tedavi ile çözülebilmektedir. Fakat alt çenenin önde olması, çene asimetrisi, üst çenenin sarkıklığına bağlı dişeti gülümsemesi gibi iskeletsel problemler sadece ortodontik tedavi ile düzeltilemez. Bu tür problemler ortodontik tedavi ve ortognatik cerrahi (çene operasyonu) ile tedavi edilmektedir.

Çene ameliyatlarını kimler yapmaktadır?

Ortognatik cerrahileri, plastik cerrahlar veya çene cerrahları tarafından yapılmaktadırlar. Her ortodonti uzmanının uyumla çalıştığı size tavsiye edeceği bir veya daha fazla cerrah vardır. Bu tedaviler takım çalışması gerektirdiğinden ortodonti uzmanınız birlikte çalıştığı cerrah ile tedavinizi yapmak isteyecektir.

Çene ameliyatlarını kimler yaptırabilir?

Çenelerin büyüme gelişimi biten 18 yaşını geçmiş hastalar bu operasyonu yaptırabilir.

Hangi durumlarda çene ameliyatı yapılması gerekmektedir?

Aşağıda sıralanan çene bozukluklarından bir veya birkaçına sahip hastalarda bu tür operasyonlar yapılmaktadır:

• Alt çenenin yüze göre önde veya geride olması,
• Üst çenenin yüze göre önde veya geride olması,
• Alt veya üst çene asimetrisi,
• Ön açık kapanış (ön dişler ile ısıramama)
• Üst çenenin sarkıklığına bağlı dişeti gülümsemesi (gummy smile),
• Üst veya alt çenenin iskeletsel darlığı
• Üst solunum yolunun dar olmasına bağlı nefes problemleri,
• Eklem hastalıkları,
• Uzun yüz sendromu,
• Çenelerin gelişim geriliği veya asimetik büyümesi,
• Alt çene ucunun silik olması veya fazla belirgin olması,
• Yüz ve çene travmalarında.

Çene ameliyatı yapılacak ise ortodontik tedavi gerekli midir ?

Evet, gereklidir. İskeletsel problemlere bağlı olarak dişlerde birtakım bozukluklar meydana gelmektedir. Dişlerin çenelere göre doğru yerlerine getirilmesi amacıyla çekimli veya çekimsiz ortodontik tedaviler yapılması gerekmektedir. Ortognatik cerrahiye hazırlık amacıyla yapılan bu tedavilere ‘dekompansasyon tedavileri’ denmektedir.

İskeletsel probleme sahip hastalar ameliyat olmaz ise ne olur?

Mevcut iskeletsel problemlere bağlı olarak dişlerde oluşan bozukluklar, dişeti hastalıklarına, kemik erimesine, diş çürüklerine, dişlerde aşınmalara, diş kayıplarına neden olabilir. Kapanış probleminden kaynaklı yıllar içerisinde gelişen çene açmada kısıtlılık, eklem ağrısı veya eklemlerden ses gelmesi gibi temporamandibular eklem rahatsızlıkları oluşabilir.

Çene ameliyatı kaç saat sürer?

Ortodonti uzmanının tedavi planlamasına bağlı olarak tek çene (sadece üst veya sadece alt çene) veya çift çene operasyonları 1,5 saat ila 4 saat arasında sürmektedir.

Her iskeletsel problemde çene ameliyatı yapılması gerekir mi?

Bazı durumlarda iskeletsel problem hafif düzeyde ise ve kişi bu durumdan rahatsızlık duymuyorsa sadece ortodontik tedavi ile kamuflaj tedavisi yapılabilir. Kamuflaj tedavisi, alta yatan iskeletsel problemi bertaraf edip dişlerin fizyolojik sınırlar içerisinde hareket ettirilmesiyle gerçekleştirilen ortodontik tedavilerdir. Kamuflaj tedavileri, uzun dönemde dişler  ve eklemin sağlığını tehdit etmeyecek şekilde doğru endikasyon ile yapılması gerekmektedir.

Çene ameliyatı yapılacak kişilerde nasıl bir yol izlenir?

Doğru teşhis ve tedavi planlaması oluşturmak adına, röntgenler (lateral sefalometrik, panoramic, anteroposterior), modeller, ağıziçi ve ağız dışı fotoğraflar, eklem kayıtları (MPI), tomografi alınarak ortodontist tarafından değerlendirilir.

Tedavi planlaması oluşturulduktan sonra dişlerin pozisyonlarını çenelere göre doğru yerlerine getirmek amacıyla ortodontik tedavi başlanır. Ameliyata hazırlık bittikten sonra başta alınan kayıtlar yenilenir ve cerrahi planlaması netleştirilir. Planlama doğrultusunda tek veya çift çene ameliyatı cerrah tarafından genel anestezi altında hastane ortamında gerçekleştirilir.

Hastalarımız 1 gece hastanede kalır. 1 haftalık iyileşme döneminde hastalarımız ameliyat splintini ortodonti uzmanının öngördüğü şekilde elastikler ile kullanır. Bir veya dört hafta sonra ameliyat splinti çıkartılır ve hastalarımıza ortodontik tedavi uygulanmaya devam edilir. Genel olarak toplam tedavi süresi tedavi planlamasına bağlı olarak 1 sene – 2,5 sene arasında değişiklik göstermektedir. Tedavi bittikten sonra standart pekiştirme tedavi protokolü uygulanır.

Çok nadir durumlarda çene ameliyatları, ortodotik tedaviye başlamadan önce yapılmaktadır. Bu tür uygulamalara ‘surgery first’ protokolü denir.

Çene ameliyatlarından sonra iyileşme süreci nasıldır?

Çene operasyonlarının ilk bir haftası hastalarımızda ağrı, şişlik, çene hareketlerinde kısıtlılık görülmektedir. Fakat bu akut dönem ağrı kesciler ve birtakım ilaçlar ile atlatılmaktadır. Ameliyatın tek veya çift çene olmasına bağlı olarak normal şartlar altında 4-6 haftada iyileşme görülecektir.

Çene ameliyatları riskli ameliyatlar mıdır?

Ameliyatların hepsi kendi içerisinde bir risk barındırır. Bu nedenle çene ameliyatlarının bu alanda uzmanlaşmış, tecrübeli, deneyimli cerrahlar tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Çene ameliyatından sonra his kaybı oluşur mu?

Çene operasyonları sırasında sinir hücrelerinde geçici hasar meydana gelebilir. Böylece hastalarımız ameliyat sonrasında operasyon bölgesinde hissizlik (parestezi), karıncalanma yaşayabilir. Bu durum zamanla iyileşme gösterecektir. Normal şartlarda en fazla 6 ay içinde sinir hücreleri iyileşecektir.

Çene ameliyatından sonra yüzde iz kalır mı?

Hayır, kalmaz. Çene ameliyatlarında kesi hattı ağız içinden yapılmaktadır. Böylece ağız dışında görünen herhangi bir iz kalmayacaktır.