20 yaş dişi nedir?

Yaklaşık 20’li yaşlarda gelişimini tamamlayan ve ağızda kendini gösteren dişler olduğu için bu adı almıştır. Diğer bir adı 3.büyük azı, 3.molar diştir. Sağlıklı bir şekilde ağızda, ark dizisi üzerinde yer alabilir. Ya da uzun süren diş iltihapları, çene arkında yer darlığı, anormal pozisyon, dişin kök şekli, çıkacağı bölge yoğun kemik tabakası, çene kemiğindeki enfeksiyonlar gibi nedenlerden dolayı ağızda kendine yer bulamayıp gömülü kalabilir.

Gömülü olarak en sık karşılaştığımız diş 20 yaş dişleridir. Pozisyonuna göre yarı gömülü, tam gömülü olarak sınıflanır. Ağız içinde hiç görünmüyorsa ve tamamen kemik içindeyse kemik retansiyonlu gömülü diş, üzerinde diş eti varsa mukoza retansiyonlu gömülü diş olarak sınıflandırılır.

20 yaş dişi hangi durumlarda, ne zaman çekilmelidir?

20 yaş dişleri bazı durumlarda çenedeki yer darlığı sebebiyle çıkamazlar. Tam olarak gömülü (hem diş eti hem çene kemiği altında kalan ağızda hiç görülmeyecek şekilde) kalabildikleri gibi diş etinin altında yarı gömülü kalarak ağız ortamıyla ilişkili hale gelebilirler. Bu durumda diş etinden çıktıkları bölgede gıdaların sıkışmasına ve birikmesine yol açarak enfeksiyona neden olurlar. 20 yaş dişinin çevresindeki diş etinde şişlik ve kızarıklık, boyuna ve kulağa yayılan şiddetli ağrı, lenf bezlerinin şişmesi, ağız açma ve yutkunma sırasında ağrıya neden olan bu tabloya perikoronitis adı verilmektedir.

Tam gömülü 20 yaş dişleri ise önündeki dişleri sıkıştırabilir, dişlerde çapraşıklık (eğrilik) yaratabilirler.

Ayrıca komşu dişe baskı yaparak bu dişin çürümesine neden olabilirler. Uzun yıllar fark edilmeyen gömülü 20 yaş dişleri çene içerisinde büyük boyutlara ulaşan kistlere neden olarak ciddi sorunlara yol açabilirler.

Bunun yanında Ulaşılması ve görülmesi zor olan bir bölgede olduklarından dolayı fırçalanması ve bakımı diğer dişlere göre daha zor olabilmektedir. Yetersiz fırçalamaya bağlı olarak 20 yaş dişleri kolayca çürüyerek ağrılara ve ağız kokusuna yol açabilirler.

Herhangi bir soruna yol açmasa bile diğer dişlerin düzgün sıralanmaları için 20 yaş dişlerinin ortodontik tedavi amacıyla çekilmeleri gerekebilir. Bu gibi sebeplerden dolayı 20 yaş dişlerinin lokal anestezi ile çekimi gerekmektedir.
20 yaş dişlerinin çekimi çene cerrahları tarafından yapılmalıdır.

20 yaş dişlerinin mutlaka çekilmesi gerekli midir?

Doğru pozisyonda yerini almış sağlıklı bir 20 yaş dişinin çekimine pratikte gerek yoktur. Ark içinde doğru yerini almış ve sağlıklı olduğu durumda normal dişlerden farklı olarak düşünülmez. Karşı dişi ile doğru teması varsa aktif çiğneme görevi yaparlar. Bu dişlerin çekilmesine gerek yoktur.

Çekim kararı verilmesi için sebep olduğu veya neden olabileceği bir problem gerekir.

Tam gömülü olan dişlerde; ağrı durumu, dişin çene kemiği içerisine ne seviyede gömülü olduğu, gömülü dişin komşu dişe zarar verme ihtimali, kist tümör gibi patolojik yapılar, ortodonti planına göre çekim kararı verilebilir.

Apse oluşumuna neden olmuş; çürük veya kırık 20lik dişler ertelenmeden çekilmelidir.Ağız içinde tamamen veya bir kısmı sürmüş dişlerde ise ağız hijyeni çok önemlidir, temizlenemeyen alan oluşmasına bağlı enfeksiyon, ağrı, şişlik gelişebilir. Konum gereği temizlenmesi zor dişlerdir. İyi fırçalanamadıkları taktirde kendileri çürüdükleri gibi çiğneme sisteminin en önemli elemanlarından biri olan, 20 yaş dişlerinin önünde yer alan 7 numaralı dişleri de çürütürler. Bu nedenle Ağız, Diş ve çene cerrahımız Uzm. Dr. Musa Kartöz çoğu 20 yaş dişinin çekimini önermektedir.

20 yaş dişi ağrısı nasıl olur?

Spontan ağrı ilk semptom değildir. Daha öncesinde problem için vücuda sinyaller gönderilir fakat dikkate alınmazsa, kendi kendine tetiklenen ağrı gelişmeye başlar. Daha önce çevre dokularda yanma, ufak şişlik, diş eti ağrısı görülebilir. Rutin kontrollerin önemi burada ortaya çıkmaktadır. Eğer bu semptomlardan gelen uyarı dikkate alınmaz ise daha şiddetli belirtiler başlar.

Çene eklemi bölgesinde ağrı, kulakta çınlama, ağız açıklığında daralma, diğer dişlere yayılan ağrı şikayetlerinin hepsi hastalar tarafından tasvir edilmektedir. Tamamen gömülü olanlar ise son seviyeye gelene kadar gizlenebilir. Röntgenler bu aşamada en önemli dayanağımızdır.

Rutin diş hekimi kontrolleri yine bu konuda da önem taşımaktadır.

20 yaş dişi ağrısı çekimsiz geçer mi?

Böyle bir şikayetiniz varsa ilk işiniz bir diş hekimine gitmek olmalıdır.

Antibiyotik ve ağrı kesici ile ağrı baskılanabilir fakat ilk fırsatta tekrar oluşur. Çekimi planlamalı ve vakitsel uygunluğunuz olduğunda problem kaynağından kurtulmalısınız.

Eğer çekilmezse bir süre sonra antibiyotiklere de dirençli hale gelecektir. Antibiyotik kullanımı ile ilk başta iki günde rahatladığınız durum, iki kutu antibiyotik ile çözülmeyecek hale gelebilir. Bu tedaviyi ertelemek psikolojik ve bedensel sağlığınıza zarar verir.

20 yaş dişinden başka dişler de gömülü kalabilir mi?

20 yaş dişleri dışında bazen köpek dişleri ve küçük azı dişleri de gömülü kalabilirler. Ortodontik olarak (tellerle) yerlerine getirilemeyecek durumda oldukları saptandığında aynı şekilde operasyonla çekilmeleri gerekir.

Gömülü 20 yaş dişi çekimi nasıl yapılır?

• Gömülü diş bölgesine lokal olarak anestezi uygulanır.
• Operasyondan önce alınan röntgen ve üç boyutlu tomografi rehberliğinde çekime başlanır.
• İlk olarak çekim bölgesindeki diş eti kaldırılır, dişin çıkarılmasına olanak sağlamak için o bölgeden kemik kaldırılır ve çekim yapılır.
• Bazı durumlarda dişin tek parça halinde çıkması için kaldırılacak kemik çok fazla olacağı için; gömülü diş iki ya da üç parçaya bölünerek çıkarılır.
• Dişin pozisyonu, sinire yakınlığı, kök sayısı gibi faktörler çekim işleminin süresini etkilemektedir.
• Çekim sonrası diş eti iyileştirmeyi hızlandırmak ve enfeksiyon riskini azaltmak için dikilir. Yumuşak doku iyileşmesi yaklaşık 7 gün içinde tamamlanmış olur ve dikişler alınır.
• Hekimin önerilerine bu süre zarfında uyulması ile rahat atlatılabilecek bir süreçtir.
• Reçete edilen ilaçlar düzenli olarak kullanılmalı, ağız hijyen ve bakımına çok özen gösterilmelidir.
• Gömülü olmayan yirmi yaş dişlerinde genellikle bu senaryoya göre daha kolaydır. Sonrasında ilaç kullanımı gerekmeyebilir.

20 yaş dişi ameliyatı çok zor mu?

Gömülü dişlerin çekimi sürmüş bir diş çekimine göre daha yorucudur. Tam kemik retansiyonlu dişlerde bir miktar kemik de kaldırıldığı için sonrası şişlik görülebilir. Buz uygulaması ve ilaçlar ile bu şikayetler de ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır. Ağız hijyeni ve hekim önerilerine çok dikkat edilmelidir. Daha öncesinde diş enfeksiyonu nedeniyle fazla miktarda antibiyotik kullanmış olmanız; iyileşme süresini biraz geciktirecektir. Alt üst beraber 20 yaş çekimi sık uygulanan bir yöntemdir. Hasta çekim tarafını bir süre kullanamayacaktır, bu sürede çift iyileşme ile tek seansta iki adet 20lik diş çekilebilir.

Gömülü 20 yaş dişinin çekimi sırasında ağrı olur mu?

Lokal anestezi etkisi altında çekileceği için ağrı hissedilmez. Bölge tamamen uyuşuktur. Çok eski yıllardan kalma kötü diş çekimi tecrübesi olanlarda bu korku hat safhadadır. Ağrılı bir çekim işlemi; hekim tarafından da uygulanmaz. Diş çekiminden sonra da tavsiyeleri harfiyen yerine getirmeniz, süreci çabuk atlatmanıza yardımcı olacaktır.

Gömülü 20 yaş dişinin operasyonu sonrası ağız bakımı ve beslenme nasıl olmalı?

Çekim sonrasındaki ilk gün tükürme, diş fırçalama, şiddetli çalkalama, pipet kullanma veya gargara yapılmamalıdır. İlk iki gün ılık, taneciksiz ve yumuşak besinler tüketilmelidir. Her besin tüketimi ve diş fırçalamanın ardından doktor tarafından önerilen antiseptik gargaralar kullanılmalıdır. Ağrı kesici ilaçlar ve eğer önerildiyse antibiyotik düzenli kullanılmalıdır. İyileşme sürecini bozacağından dolayı için ilk 48 saat sigara içilmemelidir.

20 yaş diş çekimi sonrası çok ağrı olur mu?

Hızlı ve yeterli yapılan cerrahiyi takiben fazla ağrı oluşmaz ve oluşan ağrı hafif ağrı kesicilerle kolaylıkla kontrol altına alınır.

20 yaş diş çekimi sonrası yüzüm çok şişer mi?

Yanaktaki ödem dişin durumuna göre ve kişiden kişiye çok değişkenlik gösterir. Şişlik oluşmaması için yanak bölgesine ilk 24 saat soğuk tampon (buz kompres) yapılmalıdır. Hafif şişlik olması normaldir ve iyileşme sürecinin bir aşamasıdır.

20 yaş diş çekiminden sonra neler yapmalıyım?

• Çekim bölgesine kanama durdurmak için koyulan tampon 30 dk süreyle ısırılmalıdır.
• Bölgedeki pıhtının bozulmaması ve kopmaması için ağız çalkalama, tükürme özellikle ilk 24 saat yapılmamalıdır.
• 10dk tut 10dk çek şeklinde buz uygulanmalıdır. Kesintisiz uygulanması yanlıştır. Buz yanığı oluşabilir.
• Çekim sonrası ideal olan en az 5 gün sigara kullanılmamasıdır.
• Pipet kullanılarak birşey içilmemelidir.
• Geç ve yüksek yastıkta yatılması şişlik ihtimalini azaldır.
• Uyuşukluk tam olarak geçene kadar yemek yenmemeli. Geçtikten sonra da fazla sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır.
• İlaçlar düzenli kullanılmalıdır.
• Bu bahsettiğimiz durumlara ve hekiminizin ekleyeceği başka yöntemlere harfiyen uyulmalıdır. Bunlara rağmen ameliyatı takiben ilk birkaç günden sonra ağrıda şiddetlenme gibi bir durum olursa doktorunuzla iletişime geçmenizi tavsiye ederiz.

20 yaş dişi çekiminden sonra ne zaman sigara içilebilir?

Fizik mantığı ile anlatalım. Sigara çekilirken vakum etkisi ile alçak basınç bölgesi oluşur ve ağız dokuları boşluğa doğru hareket eder. Sigara ve pipet ile bir şeyler içilmesi durumunda, çekim boşluğunda bulunan kan pıhtısı kopabilmektedir. Bu yüzden çekim sonrası 5 gün sigara içilmemesi önerilir. Pıhtı kopması durumunda alveolit (Dry soket) dediğimiz ağrılı süreç başlar. Ağrının geçirilmesi için hekim tarafından bölgeye ilaç yerleştirilmesi, antibiyotik kullanımına devam edilmesi gerekebilir.

20 yaş diş çekimi sonrası uyuşukluk kalır mı?

Sinire yakın gömülü dişlerde yaşanabilen komplikasyonlardan birisidir. Bu tarz dişlerde işlem öncesi tomografi alınarak üç boyutlu dişin konumu tespit edilmeli ve işleme ona göre başlanmalı, hastaya bu konuda bilgi verilmelidir.

Çekim sonrası uyuşukluk hissi; iyileşme dokusunun sinire baskısından oluşabileceği gibi sinir yaralanmasından da kaynaklanabilir, bu durum geçicidir. B vitamini desteği ile kısa sürede uyuşukluk geçebilmektedir. Harabiyet oluşmuşsa, ciddiyetine göre 1 hafta ile 1 yıl arasında iyileşme sürebilir. Eğer sinirde kopma gibi bir durum varsa bu uyuşukluk kalıcıdır. İstenmeyen bir durumdur. Bu yüzden operasyon öncesi risk en aza indirilmeli, röntgen analizi detaylı yapılmalıdır.